logo

Een ode aan exceptionele boeken als inspiratiebron

inspirerende boekenGedurende de vele jaren dat ik al gepassioneerd ben door tuinieren, land- en tuinbouw en zelfvoorziening hebben sommige boeken een heel sterke impact gehad op mijn ontwikkelingstraject. Een aantal boeken hebben mijn gedachtegoed versterkt. Andere boeken hebben mijn gedachten gewoonweg helemaal van richting verandert. Daarom dit stukje om een ode te brengen aan exceptionele boeken als bron van inspiratie en als uitdager van vastgeroeste gedachten.

 

 

 

 

 

Wat maakt een boek voor mij exceptioneel?

Als ik het over exceptionele boeken heb bedoel ik niet het soort boeken waarvan er 13 in een dozijn zijn. Het type boek dat je vaak ziet liggen in een mainstream boekhandel en eigenlijk zo wat ieder jaar heruitgegeven worden door één of andere uitgeverij die marktruimte ziet om nog maar eens een tuinboek te publiceren. Zo 'n mainstream tuinboeken, waar dikwijls de naam op prijkt van één of andere bekende tuinier of populaire foodgoeroe van dat moment, zijn oude wijn in nieuwe vaten. De cover en de titel veranderen, de inhoud blijft hetzelfde. Auteurs die gewoon tuinregeltjes overschrijven en er een mooie foto bijplakken zonder iets wezenlijk en persoonlijk aan de inhoud toe te voegen. Dit zijn voor mij geen exceptionele boeken. Neen, ik heb het over tijdloze klassiekers die het lezen waard blijven .

Voor mij zijn de beste boeken, de boeken die origineel gedachtegoed verkondigen, belang hechten aan een sterke visie en waarvan de inhoud niet gewoon overgeschreven is uit een ander boek. Geef mij maar schrijvers die de klassieke regels in vraag durven stellen. Auteurs die niet zomaar accepteren dat er een standaardmanier om te tuinieren bestaat en we de beste manieren al gevonden hebben maar die op zoek blijven gaan naar nieuwe creatieve oplossingen zonder vast te zitten aan allerlei begrenzingen. En natuurlijk auteurs die het niet alleen over theorie hebben maar wel hun filosofie in de praktijk weten te brengen. Waarvan je voelt dat ze toch wel eens getuinierd hebben en de uitdagingen die tegenkwamen creatief wisten op te lossen.

Goede boeken zijn er veel. Exceptionele een heel stuk minder. Een goed boek geeft links en rechts wat tips die je weleens kan gebruiken. Een exceptioneel boek daagt je uit, slorpt je op en neemt je mee op een mentale reis. Zo 'n exceptioneel boek blijft bij door zijn volledigheid, zijn unieke standpunt of schrijfstijl. Het exceptionele boek somt niet enkel tips op maar belicht ook de achterliggende filosofie, de context waarin een tip gebruikt wordt. Door de context te belichten en gaandeweg een visie te ontwikkelen doorheen het boek leert het je om zelf tips te kunnen verzinnen om te gebruiken in je eigen situatie.

Ten slotte moet een goed en exceptioneel boek ook vooral plezierig zijn om te lezen. Geen ellenlange opsomming van feiten of al te droge academische materie. Maar wel begrijpelijk en een leuke schrijfstijl zoals bijvoorbeeld het boek van Michael Pollan “The botany of desire” dat me altijd zal bijblijven door de bijzondere schrijfstijl.

 

Een boek naar kwaliteit schatten is voor een stuk ook iets persoonlijk.

De inhoud is één onderdeel wat een boek in de categorie exceptioneel kan laten vallen. Een ander facet dat een boek tot die categorie kan doen behoren is je eigen ontwikkelingsstadium. Het verschil tussen exceptionele en goede boeken dat ik hier uit de doeken doe is natuurlijk mijn persoonlijke manier om boeken te raten.
Om een voorbeeld te geven. Toen ik een paar jaar geleden het boek “One straw revolution” las kon ik me helemaal inleven in het gedachtegoed van Masanobu Fukuoka. Waarom? Omdat ik mij in een zelfde situatie als hem bevond en we daardoor iets gemeen hadden. Ik was werkzaam als onderzoeker en stelde me grote vragen bij de manier waarop we in de conventionele land- en tuinbouw denken en omgaan met het landbouwsysteem. Fukuoka wist in zijn magnum opus perfect zijn gedachten te beschrijven. De denklijnen die hij gebruikte kwamen voor een heel stuk overeen met die van mij. Op dat moment denk je van,” wauw daar denk ik ook zo over, dit is een super goed boek” omdat je aansluiting vind bij je eigen gedachten. Maar als ik aan iemand anders het boek aanbeveel kan het zijn dat hij of zij het helemaal niets vindt.
Waarschijnlijk had ik een paar jaar geleden toen ik er nog niet klaar voor was het boek in kwestie ook niet goed gevonden.

 

10 van mijn favoriete inspirerende boeken

Hier onder vindt je tien boeken terug die mijn inspiratie versterkt hebben. De boeken staan niet in volgorde van belang maar zijn gewoon de eerste 10 titels die bij me opkomen. In de lijst staan geen naslagwerken (zie kader).

Leven van het land, niets verspillen en gezond blijven” van John Seymour: Een boek dat mij al een paar decennia vergezeld. De eerste keer dat ik het uitleende in de bib was ik een jaar of 14. Het boek laat je kennismaken met verschillende facetten rond het thema zelfvoorzienend leven. Kort en bondig uitgelegd en duidelijke illustraties. Geschreven door een man met een sterke passie voor zelfvoorzienend leven. Ik betrap er mij op om het boek een paar keer per jaar vast te nemen en er ééns door te bladeren. Gewoon als ontspanning of om even weg te dromen.

Groeten uit Transitië, duurzame ideeën voor het dagelijkse leven” is een leuk geschreven boek dat je meeneemt op verkenningstocht naar alternatieven om onze huidige Westerse levensstijl te verduurzamen op een haalbare manier. Het werd geschreven door maar liefst vijf auteurs (Eva Peeters, Mme Zsazsa, Kristien Hens, Joke Rous, Dorien Knockaert).

“The resilient gardener, food production and self relience in uncertain times” van Carol Deppe gaat over tuinieren om je weerbaarheid te verhogen. Niet zo zeer de weerbaarheid tegen een verkoudheid maar wel om in geval van nood (zoals in 1816, het jaar zonder zomer) je plan te kunnen trekken. De belangrijkste tip die ze meegeeft is leg niet enkel “good time gardens” aan maar ook “bad time gardens”. Om te weten wat ze daar precies mee bedoelt lees je best het boek eens zodat je de hele filosofie er achter kan volgen. Het boek is niet alleen sterk onderbouwt door een duidelijke filosofie maar bevat ook heel wat praktische tips die steunen op enkele tientallen jaren tuinier ervaring. Verder is het boek ook een pleidooi om zelf zaden te winnen en nieuwe variëteiten te ontwikkelen.

“The botany of desire” van Michael Pollan leest als een Roman die je doet nadenken over onze omgang met planten. We beseffen het niet altijd maar natuurlijk bekijken we alles in eerste plaats van uit het menselijk standpunt. Planten telen we om voor ons zelf te zorgen. Om voedsel op ons bord te toveren. Michael Pollan draait de zaak om en belicht hoe wij als landbouwers en tuiniers in dienst staan van planten. Hoe de planten ons gebruiken om hun genetisch materiaal te verspreiden. Dit boek van Pollan zal me altijd bij blijven. Niet alleen door zijn standpunt maar ook door de manier van schrijven.

One straw revolution” van Masanobu Fukuoka is een must voor wie wil nadenken over natuurlijke landbouwmethoden. Het is vooral een filosofisch werk. Er staan niet veel praktische tips in. Ook is de schrijfstijl nogal pessimistisch vind ik zelf. Desondanks deze beperkingen is het boek een tijdloze bron van inspiratie en vorm het een aanzet om je eigen gedachten over we omgaan met bodem, voedselketen en landbouwsysteem uit te dagen.

“Vierduizend jaar kringlooplandbouw” F.H. King (originele titel “Farmers of forty centuries” vertaling en bewerking door Sietz Leeflang) is het reisverhaal van een professor bodemkunde die aan het begin van de twintigste eeuw op hoge leeftijd een trip onderneemt naar Azië. In zijn relaas valt te lezen hoe de landbouwers daar op een uiterst intensieve manier kringlooplandbouw bedrijven. Geen enkel stukje grond is onbenut en teeltplannen zijn uiterst vernuftig. Hij merkt in het boek dikwijls op hoe die vorm van landbouw in contrast staat met de Amerikaanse manier en hoe verwonderend het is dat de opbrengst desondanks een lagere input van buitenaf hoger ligt dan bij de Amerikaanse manier van landbouw bedrijven op grote grondoppervlakken. Tijdens het lezen van het boek voel je dat de reis voor de schrijver echt een persoonlijke revelatie is.

Around the world in 80 plants van Stephen Barstow brengt je in contact met heel wat eetbare gewassen die in het noordelijk halfrond kunnen gedijen. Zowel gewassen waar je nooit van gehoord hebt als planten die normaal in je siertuin staan en waarvan je niet wist dat ze ook als groente dienst kunnen doen passeren de revue. Stephen is een gepassioneerd verzamelaar van eetbare gewassen en heeft niet alleen ervaring met het telen van planten maar ook met de verwerking er van in de keuken. De tekst is vlot leesbaar en mooie foto 's verduidelijken het geheel.

“Sepp Holzer 's permaculture: a practical guide to small-scale, integrative farming and gardening “ van Sepp Holzer. Hij vertelt in het boek het verhaal van zijn bedrijf en heeft oog voor zowel natuurwaarde als het economische aspect van landbouw. De uitleg van Holzer is duidelijk en logisch. De nadruk in het boek ligt niet op tuinieren maar wel over een ecologische manier van landbouw bedrijven waar tuinieren een onderdeel van is. Het boek handelt dus zowel over veeteelt, aquacultuur, paddenstoelen telen, tuinieren, bodemverzorging, microklimaatjes,... Het boek is uitgegeven in het Nederlands bij uitgeverij Jan Van Arkel.

“The methods of Jean Pain or Another kind of garden” door Ida en Jean Pain. Weer een boekje dat voor een groot stuk gaat over de bodem als basis voor een gezonde tuin en landbouwsysteem. In nog geen 90 bladzijden doet het koppel hun relaas over de vele unieke experimenten met het composteren van hakselhout die ze tientallen jaren uitvoerden bij hun thuis. Niet alleen om rijke compost te maken maar ook om energie te oogsten om hun serre en woning van verwarming en sanitair warm water te voorzien en de productie van gas als brandstof voor hun auto. Alles is kort en bondig uitgelegd. Een paar foto 's en tekeningen verduidelijken het geheel.

"Landbouw, kijk om je heen reeks": Dit was mijn eerste boekje ooit specifiek over land- en tuinbouw. Het maakte mij enorm nieuwsgierig om meer over het thema te weten te komen. In amper 30 pagina 's geeft het een overzicht wat landbouw eigenlijk is en wat de uitdagingen zijn anno 1989. Niet bepaald een werk dat met kop en schouders boven de rest uitsteekt qua filosofie of tuiniertips. Het is gewoon het begin van mijn persoonlijke reis geweest. Het boekje is voor mij pure nostalgie. Tenzij je kindjes van een jaar of 8 hebt hoef je je niet naar de boekhandel te reppen om dit werk te bestellen.

 

Waardevolle naslagwerken 

Misschien is het je opgevallen. In de lijst staan geen naslagwerken. Naslagwerken hebben natuurlijk ook hun waarde om snel even iets op te zoeken over een teelt of belager van je gewassen. Welke bestuiver past weer bij dat fruitras?,  wanneer moet je winterprei weeral zaaien?, welk beestje bijt daar aan mijn koolplantjes?.... Allemaal vragen die je snel beantwoordt vindt door een naslagwerk te gebruiken. Maar het zijn niet die groep boeken die bedoeld worden in dit artikel. Naslagwerken hebben het over algemene situaties en hebben een andere opbouw. Ze lenen zich minder om ze in één ruk uit te lezen en er bij weg te dromen. Ze zijn technischer van aard.

Dat maakt ze niet minder belangrijk. Natuurlijk zijn ze ook waardevol. Een paar naslagwerken die ik van tijd tot tijd gebruik zijn boeken zoals:

  • Edible forest gardens; vol. 1 en 2 Dave Jacke en Eric Toensmeyer
  • de Velt bijbel, ook wel bekend als het handboek ecologisch tuinieren uitgegeven door Velt
  • De groente en fruit encyclopedie van Luc Dedeene en Guy De Kinder
  • en ook wel het boek RHS encyclopedia of garden design waarin van alles en nog wat over tuinen aanleggen terug te vinden is. Uitgegeven door THe Royal Horticultural Society
  • diverse flora 's en boeken om planten te determineren

tuin naslagwerken

 

Waarom een ode aan het boek?

Waarom ik zoveel aandacht heb voor boeken en er uiteindelijk een artikel aan wijdt?
Het boek als medium blijft desondanks het digitaal internettijdperk een speciale plaats in nemen vindt ik. De traagheid en volledigheid van het boek ervaar ik als belangrijke voordelen. Een thema in een boek wordt meestal dieper uitgespit en er wordt een denkkader meegegeven om de inhoud te begrijpen. Je leest een boek ook op een andere manier dan wanneer je informatie op een website zoekt. In plaats van al scannend te lezen zoals op een website lees je veel rustiger. Dat zijn toch alvast de redenen waarom ik nog steeds boeken lees en niet al mijn informatie op het internet haal.

In mijn artikelen citeer ik daarom ook vaak titels van boeken omdat het niet altijd makkelijk is om een overzicht te krijgen van de werken die bestaan rond een thema. Iedereen zoekt op een andere manier en soms leidt dat er toe dat je steeds op dezelfde titels stuit. Iemand anders zijn leeslijst bekijken kan helpen om je eigen zoekpatroon te verruimen. Door de titels te citeren kan je zelf op zoek naar het boek en uitmaken of ze je liggen.

Ook citeer ik natuurlijk boeken om een ode te brengen aan de auteur die heel wat tijd stak, vaak tientallen jaren, in het ontwikkelen van een eigen filosofie en het onder woorden brengen van zijn bijzondere visie. Het minste dat je kan doen als je iemands anders zijn werk gebruikt is om het boek waar je de mosterd haalt te citeren.

 Word jij ook lid?

enkele ledenvoordelen:

  • kortingen: maar liefst 20 % korting op aankoop van struiken en bomen, 20 % op zaden en 10 % op deelnameprijs van cursussen en workshops die we organiseren 
  • Deelname aan leerrijke evenementen: bijvoorbeeld proeverijen van fruit
  • Toegang tot exclusieve rassen en plantensoorten uit onze collectie. Niet alleen als opgekweekt plantgoed. Binnenkort komen er ook stekken en enten beschikbaar voor leden

 lidmaatschap 2024

Lid worden kan hier

Doorzoek de site

 

pcNieuwsbrief

Schrijf je in en blijf op de hoogte van al onze acties.

 

Kies alle manieren waarop u wilt horen van Haal meer uit je tuin vzw:

U kunt zich op elk moment afmelden door te klikken op de link in de voettekst van onze e-mails. Voor informatie over ons privacybeleid, bezoek onze website.

We use Mailchimp as our marketing platform. By clicking below to subscribe, you acknowledge that your information will be transferred to Mailchimp for processing. Learn more about Mailchimp's privacy practices here.

 

 

 

Vzw Haal meer uit je tuin
Regentwijk 17
3890 Gingelom

Ondernemingsnummer BE 0670.733.818
Rekeningnummer IBAN: BE67 9731 7244 2287
e-mail: haalmeeruitjetuin@gmail.com

Op de hoogte blijven van onze activiteiten? Schrijf je in op de nieuwsbrief (bovenaan de pagina) of volg de instagram- of facebookpagina van haal meer uit je tuin

 | Algemene voorwaarden | | GDPR en privacybeleid |