logo

Tomaten buiten telen gaat perfect, ook in België

soorten tomaatIk steek gelijk van wal met een grote misvatting die leeft onder tuinierend België. “Tomaten buiten telen dat gaat niet. Onze zomers zijn te nat en de planten worden altijd ziek.” Die stelling wordt wel eens verkondigd. Nochtans kan je op een makkelijke manier buiten tomaten telen. Neen, je hoeft er helemaal geen afdak voor te bouwen. Ieder jaar telen wij mooie tomaten. Niet alleen in onze serre maar gewoon buiten onder de blote hemel.

 

 

Waarom werkt tomaten buiten telen voor ons wel? Wel, we planten onze tomaten niet in de grond, maar wel in een pot. Dat heeft heel wat voordelen:

  • De kans om je oogst te verliezen door de tomatenziekte is heel klein 
  • Je kan je tomaten telen op stukjes tuin die anders niet productief zijn zoals een terras of tuinpad
  • Je bent sneller aan de pluk omdat je in potten lang kan voortelen (bijv. in huis) en je gebruik kan maken van micro-klimaatjes zoals de stenige massa van een muur of terras etc...

 

Wellicht is een korte opsomming van de voordelen niet genoeg om je verder te helpen en je te overtuigen om ook eens te proberen tomaten buiten te telen. Wat meer uitleg helpt je op weg.

 

 pc Geen tijd om het hele artikel te lezen? Klik hier voor een snel overzicht

 

Tomaat buiten telen: En de ziekte dan?

De meest gekende preventiemaatregel om een aantasting van tomatenplanten met de tomatenziekte (Phytophthora infestans) te voorkomen is ze afdekken. Meestal gebeurt dit door te telen onder afdak of in een serre. Dat is helemaal niet nodig of sterker nog, afdekken is geen garantie om ze ziektevrij te houden. Ook in een serre kunnen planten immers ziek worden door een gebrekkige luchtcirculatie bij langdurig vochtig weer.

Wat kan je dan wel doen? Voordat ik over mijn glazen paleis beschikte kweekte ik al mijn tomaten gewoon buiten in pot. De planten werden nooit ziek. Twee jaar geleden (2014) kweekte ik voor het eerst tomaten buiten in de grond gewoon als experiment en ja we hadden het zitten. De tomatenziekte sloeg toe in het midden van de zomer. Hetzelfde gebeurde vorige zomer (2015). De planten in pot werden nooit ziek. De planten in de vollegrond wel.

Wat de exacte reden is dat mijn planten in pot gezonder groeien, daar heb ik het raden naar.
Wel kan ik zeggen dat het niet zozeer ligt aan het feit of de planten dan wel in de vollegrond of pot staan maar wel vooral waar ze staan en hoe ze verzorgd worden.

Hoe kan je je tomaten in pot de beste zorgen geven om de ziekte te voorkomen?

Een overzicht hoe wij het in onze tuin aanpakken om het de tomaten naar de zin te maken en heel wat kilo ’s smaakvolle rode vruchten plukken als beloning.

 

Preventiemaatregel 1: Een geschikte plaats zoeken voor de zonnekloppers

Plant je tomaten in pot dan kan je die zo wat overal in je tuin zetten. Op je terras, oprit, tuinpad, balkon of plat dak bijvoorbeeld. Allemaal plaatsen die uiterst geschikt zijn om tomaten te telen want tomaten houden van droge warmte.

Zet je de potten op een stenige ondergrond dan zorgt dat voor een microklimaat waardoor ze vlot groeien. De stenige massa van het pad, terras of oprit zorgt niet alleen voor hogere temperaturen s ’nachts omdat de stenen dienst doen als warmtebatterij. Neen, ook overdag haal je er voordeel uit. In de buurt van de stenen is het warmer waardoor de warmte opstijgt doorheen de planten en het blad snel opdroogt. Bijvoorbeeld na ochtenddauw of een zomerse bui drogen je planten zo sneller op. Die opstijgende warmte voorkomt tegelijkertijd ook een aantasting van je tomatenplanten met een andere plaag, de witte vlieg. Met deze preventiemaatregel behaal je in één klap dus enkele voordelen:

  • Preventie van de tomatenziekte en witte vlieg
  • creëren van extra teeltruimte op plaatsen die anders niet productief zijn
  • goede bereikbaarheid van je planten als ze op een terras, balkon of naast een tuinpad staan voor werkzaamheden als dieven, blad plukken maar ook oogsten dat je toch ook minstens een keer per week moet doen.

 

Staan je tomatenpotten op een stenige ondergrond dan moet je er wel voor zorgen dat je voldoende water kan geven. Heb je een vakantie gepland in de zomer dan zal iemand water moeten komen geven. Een oplossing om minder water te hoeven geven kan zijn om de tomatenpotten net naast een stenige ondergrond op de grond te plaatsen. Bijvoorbeeld net naast het tuinpad. Zo profiteren ze van het microklimaat van het pad maar kunnen ze wel met hun wortels de grond in dringen om water te gaan zoeken waardoor je minder water hoeft te geven.

Heb je geen tuinpad waar je de tomaten kwijt kan denk dan aan die andere grote steenmassa, de gevel van je woning (of je tuinhuis of garage). Je kan tomaat zo ook inzetten als tijdelijke gevelbegroening. Lelijk is dat niet. Zet je de potten onder een geveloversteek dan kan je ze weliswaar helemaal droog houden maar vergeet dan zeker niet om voldoende water te geven.

Een laatste punt van aandacht hierbij. Waar je de potten ook zet. Zet ze in de zon. Beschaduwing is niet aan de tomaat besteed. Een sterk beschaduwd terras zal niet veel voordelen opleveren.

 

Preventiemaatregel 2: De juiste teeltzorgen toedienen

Phytophthora heeft het graag warm en vochtig. Als je tomatenplanten zo dicht gegroeid staan dat het blad in de mini-tomatenjungle niet meer opgedroogd raakt maak je het de schimmel behoorlijk makkelijk om je planten te infecteren.

Om mijn planten beter te laten opdrogen zet ik ze niet alleen naast een stenige massa maar verwijder ik ook regelmatig een deel van het blad en de okseldieven van mijn planten. Planten opsnoeien zorgt er voor dat wind vlot door de planten heen raakt. Om die reden bind ik de planten ook op aan een bamboestok. Maak de bamboestok wel vast aan een draad of muur want de hoge planten in pot waaien anders gewoon om.

Hoe vochtiger het weer, hoe meer blad ik wegneem en hoe later op het seizoen, hoe meer blad ik verwijder omdat op dat moment het klimaat vochtiger wordt. Niet alleen om tomatenziekte te voorkomen maar ook om de vruchten voldoende snel te laten afrijpen.

Blad wegnemen doe ik zowel bij kers- als vleestomaten. Wel moet ik zeggen dat blad wegnemen bij kerstomaten een pak meer werk is door de bossige en vertakkende groei. Bij sterkgroeiende kerstomaten kan je er ook voor kiezen om af en toe een productietak weg te snoeien om het geheel wat luchtiger te houden. Kerstomaten produceren zo uitbundig dat dit helemaal niet ten koste van de productie hoeft te gaan. Ze kunnen best een productietak missen.

 

Mobiliteit en snelheid: twee andere redenen waarom ik tomaat in pot teel

In pot telen heeft nog een ander groot voordeel. Je kan de planten verplaatsen. In het voorjaar kan je je planten binnen opkweken, op een vensterbank in huis of in de serre of veranda. Daarna verhuis je ze naar buiten.

Zelf zaai ik in het vroege voorjaar in een tray of zaaibakje. Dan verspeen ik de plantjes in een wat groter potje. Is het potje goed doorworteld dan vergroten we ongeveer een maand later de pot opnieuw. Door zo te werken kan ik op een kleine ruimte op de vensterbank of in de serre heel veel planten dicht op elkaar zetten.

Vanaf juni zetten we de planten na het afharden gewoon buiten in een grote 10 liter pot om ze te laten produceren.

 

potten tomaat

 

Foto: De opeenvolgende potmaten van klein naar groot die wij gebruiken bij de teelt van tomaat in pot

 

Door op deze manier in pot te telen ben je supersnel aan de oogst omdat je tot begin juni je planten gewoon binnen kan voortelen. Op het moment dat de planten naar buiten gaan staan er al bloeiende trossen in en zijn de nachten al warm genoeg waardoor de tomatenplanten geen groeistilstand kennen. Met vroege soorten ben je daarom in juli al volop aan het plukken. De oogst van de tomaten loopt door tot ergens eind oktober, begin november. Dan kan je de laatste groene tomaten plukken en binnen laten narijpen of ze verwerken in chutney.

Een ander voordeel van de mobiliteit van potten is de late serreteelt. Door planten in pot dicht bij elkaar voor te telen kan ik serreperceeltjes na een voorjaarsteelt van bijvoorbeeld sla, aardbei, prinsesboon, etc.. direct opvullen met tomatenplanten die wat later in de zomer aan het produceren gaan.

 

vroege tomatenrassen

Foto: Eind juni zijn we ieder jaar aan de pluk in de serre. Door het warme weer in 2017 konden we buiten op dezelfde dag plukken als de tomaten in de serre. 

 

tomaten in pot aan tuinpad

Foto: tomatenpotten naast het tuinpad aan het eind van het productieseizoen

 

Tips: Welke pot en potmengsel gebruiken om tomaten in pot te telen?

Tomaten zijn echte slokkoppen. Niet alleen water moet je toedienen als je in pot teelt maar ook voeding. Daarom kan ik je aanraden om een pot van minimaal 10 l als eindpot te gebruiken.

Heel wat tomatenrassen zijn vlotte groeiers die makkelijk twee meter hoog worden. Planten van dat kaliber verpompen op warme dagen heel wat water. Plant je ze in een kleine pot dan hebben die zeer weinig buffer en moet je meerdere malen daags gaan gieten om de plant vlot te laten groeien produceren. Zonder automatisatie van de watergift zal dit moeilijk lukken. Staan je planten te dikwijls zonder water dan hoef je geen grote oogst te verwachten. Ook de kans op neusrot zal dan toenemen. Ga daarom voor een pot die groot genoeg is om problemen te vermijden.

In een grote pot kan je ook makkelijk wat compost toedienen.Wij vullen we de potten voor de helft met compost uit onze kippencompostering, de andere helft bestaat uit gerecycleerde potgrond. Ook leggen we een laagje compost onder de pot (als ze naast het tuinpad of in de serre staan). Op die manier krijg je een niet alleen een mulchlaagje op de grond maar zal de plant ook over voldoende voeding beschikken als de wortels buiten de pot op zoek gaan naar water.

neusrot tomaat

Foto: neusrot bij tomaat

Wat de tussenafstand van de planten betreft. Wij zetten onze 10 l potten pot tegen pot. Op die manier staan de planten automatisch op een tussenafstand van een dertigtal centimeter wat goed werkt als je de plant aanbind en regelmatig blad snoeit.

 

In pot telen werkt goed maar biedt geen sluitende garantie

Misschien heb je het gevoel na het lezen van dit artikel dat in de grond tomaten telen onmogelijk is. Dat is niet zo. Je kan nog steeds in de grond telen als je allerlei voorzorgsmaatregelen in acht neemt. In pot pluk je gewoon meer tomaten voor minder werk heb ik gemerkt. Geloof je niet dat in pot telen de oplossing is om buiten op een makkelijke manier tomaten te telen? Probeer het eens uit zou ik zeggen. Mij bevalt het best goed.

Voor de volledigheid van dit artikel nog even deze toevoeging. In pot telen op zich is geen garantie om Phytophthora te slim af te zijn. De preventie ligt niet zozeer aan het wel of niet in pot telen maar wel aan hoe die potten opgesteld staan en de manier waarop je in pot teelt. Het is een totaalpakket van teeltmaatregelen. Het ene kan niet zonder het andere. Teel je tomaten in pot en staan je planten onder een druppende regengoot dan zullen ze ook ziek worden.

Dat mocht in twee jaar geleden aan de lijve ondervinden. Toen hadden we tomatenpotten in de serre staan die niet opgesnoeid waren en met hun achterkant tegen het glas stonden waardoor het blad constant vochtig bleef. Als overmaat van ramp waren er twee gaatjes in de serregoot. Met andere woorden het perfecte recept voor een aantasting van de schimmel die houdt van warmte en vochtigheid. De infectie begon net daar waar de drup van de regengoot op de planten terecht kwam.

Krijg je te maken met een Pthytophthora aantasting dan hoef je niet te vrezen dat je teelt voorbij is. Tenminste als je er tijdig bij bent. De aangetaste planten kan je vlot door hun ziekte helpen. Niet door te spuiten maar wel door gebruik te maken van een ander trucje. Hoe dit werkt kan je nalezen in het artikel Tomatenziekte: hoe red je je oogst.


phythopthora tomaat

Foto 's: links: blad bij een net startende aantasting; Rechts: vruchten die al sterk aangetast zijn

 

 

Artikel in een notendop

 pc

 Tomaten buiten telen in pot omdat:

  • afdekken geen garantie is om tomatenziekte te voorkomen
  • Je sneller aan de pluk bent
  • je op niet productieve stukjes tuin tomaten kan gaan oogsten

De ziekte te slim af zijn

  • zet je potten op (of in de buurt) van een stenige ondergrond in de volle zon. Dit creeërt een microklimaat en voorkomt een aantasting met de tomatenziekte en witte vlieg
  • De juiste teeltzorgen toedienen:
    • voldoende water en voeding geven als je planten in pot staan, zeker in de eerste helft van de teelt als de plant sterk aan de groei is (minimum éénmaal daags tot de planten ingeworteld zijn dan kan de frequentie van de watergift minderen)
    • hou het gewas luchtig zodat het kan opdrogen door blad plukken en opbinden 
    • oogsten: minstens een keer per week de rijpste tomaten af plukken

 

Ons teeltschema van een buitenteelt tomaat in pot

Zaaien: zaai ergens in de periode begin maart - eind april. Heb je een warme lichte woning dan kan je in februari aan de slag. Heb je eerder kleinere vensters ter beschikking zaai dan later.

Verplanten: van zaaitray naar kleine pot als de eerste twee echte blaadjes zichtbaar worden

Planten buiten zetten: De planten pas naar buiten verhuizen als de nachttemperaturen richting 15 graden gaan. Meestal is dit pas begin juni.

Opmerking video: In dit artikel zeg ik (nog) niks over compostheuvels. De afgelopen drie jaar deden we daar ervaring mee op. Een update van dit artikel volgt na dit seizoen.

 

 Word jij ook lid?

enkele ledenvoordelen:

  • kortingen: maar liefst 20 % korting op aankoop van struiken en bomen, 20 % op zaden en 10 % op deelnameprijs van cursussen en workshops die we organiseren 
  • Deelname aan leerrijke evenementen: bijvoorbeeld proeverijen van fruit
  • Toegang tot exclusieve rassen en plantensoorten uit onze collectie. Niet alleen als opgekweekt plantgoed. Binnenkort komen er ook stekken en enten beschikbaar voor leden

 lidmaatschap 2024

Lid worden kan hier

Doorzoek de site

 

pcNieuwsbrief

Schrijf je in en blijf op de hoogte van al onze acties.

 

Kies alle manieren waarop u wilt horen van Haal meer uit je tuin vzw:

U kunt zich op elk moment afmelden door te klikken op de link in de voettekst van onze e-mails. Voor informatie over ons privacybeleid, bezoek onze website.

We use Mailchimp as our marketing platform. By clicking below to subscribe, you acknowledge that your information will be transferred to Mailchimp for processing. Learn more about Mailchimp's privacy practices here.

 

 

 

  

 

 

Nieuw artikel!

pompoen onderdelen

Pompoen: staple nr 3

 

 

   

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Vzw Haal meer uit je tuin
Regentwijk 17
3890 Gingelom

Ondernemingsnummer BE 0670.733.818
Rekeningnummer IBAN: BE67 9731 7244 2287
e-mail: haalmeeruitjetuin@gmail.com

Op de hoogte blijven van onze activiteiten? Schrijf je in op de nieuwsbrief (bovenaan de pagina) of volg de instagram- of facebookpagina van haal meer uit je tuin

 | Algemene voorwaarden | | GDPR en privacybeleid |